Kada putujem po Bosni i Hercegovini, po službenoj dužnosti i radi proučavanja naroda i narodnog života, pored ostalih etnografskih pojava i objekata, obraćam pažnju i na srednjevjekovna groblja i na njegove spomenike grobne za koja su u narodu najrašireniji naziv »mramor« i »mramorovi«, a u nekim krajevima »mašet« i »mašeti«. Ali znajući da moj predšasnik, kustos Muzeja u penziji g. Vejsil ćurčić, radi već više decenija na fotografisanju i akpločanju naučno-interesantnijih i značajnijih spomenika za razne izložbe i muzeje, i opisivanju tih spomenika na cjelom prostoru, gdje ih sve ima, i da sprema veliko djelo o tome sa slikama, koje ljudi od nauke očekuju sa velikim interesovanjem — nisam htio da isti naučni posao radim, zauzet više problemom migracija, kretanja stanovništva.

Opširnije: O „Mramoru Vojvode Momčila"

Glavni deo današnjih pravoslavnih Srba u Hrvatskoj vodi svoje poreklo iz Bosne i Hercegovine. Ta činjenica, utvrđena istoriskim dokumentima, jasna je već i iz samog geografskog položaja Hrvatske prema Bosni i Hercegovini. Nјihove granice, naime, sastaju se na severozapadu Bosne i zajednički produžuju na stotine kilometara, kako od severa prema jugu, tako i od zapada prema istoku. Stoga je, već i u prvim vekovima posle doselјenja Srba i Hrvata u te oblasti, moralo biti i prelivanja srpskih i hrvatskih elemenata preko zajedničkih granica. Tada je, možda, postala i opština Srb (ranije Serb) u Lici, na severozapadnom delu današnje stranice Bosne i Hrvatske.

Opširnije: Bosanska i hercegovačka naselјa po Hrvatskoj

(1903) Iz ilustrovanog lista za »pouku, zabavu i umjetnost«, ostao je negdje u arhivi ogroman broj slika, skica i studija raznih stranih i domaćih umjetnika, čije je radove uprava spomenutog lista u većini slučajeva otkupljivala za svoje svrhe. Vodeći neprestano računa o tome svemu, zamolili su neki sarajevski slikari (Mazalić, Mijić, Petrović, Sumereker) današnju upravu muzeja da se od tih slika, i onih, što će oni da sakupe, osnuje pri muzeju galerija slika. Shvaćajući važnost ovakve institucije direktor muzeja, poznati naš historičar g. Skarić, izišao je vrlo ljubazno u susret gornjoj molbi otpravivši je s preporukom dalje nadležnim činiocima, tako, da se uskoro moglo izvršiti i samo otvorenje galerije (28/XII 1930 god.).

Opširnije: Portre sarajevskog mitropolita Paisija iz godine1805 i njegov slikar

Naši dobrovoljci

Svetski rat otpočeo je 1914, napadom Austro-Ugarske na Srbiju, a svršio se 1918, našim oslobođenjem i ujedinjenjem. Odmah posle vidovdanskog atentata, austrougarske vlasti počele su da progone svoje podanike Jugoslavene, a naročito one srpskog plemena, u svima krajevima. Prvo je to činjeno preko neodgovornih rulja: demonstracijama,razbijanjem srpskih radnji i kuća, napadanjem na ličnu slobodu i uništavanjem srpske imovine.

Opširnije: Naši dobrovoljci