Banija - Petrinja

Indeks članaka

Petrinja

Petrinja je grad u Hrvatskoj u Sisačko-moslavačkoj županiji. Prema prvim rezultatima popisa iz 2011. u gradu je živelo 24.671 stanovnika, a u samom naselju je živelo 15.683 stanovnika.
Nalazi se u Baniji, na ušću rječice Petrinjčice u Kupu, 13 km jugozapadno od Siska i 60 km jugoistočno od Zagreba.
Istorija
Ime Petrinja ima korijen u latinskoj riječi petrus - kamen. Pretpostavlja se da je grad postojao u rimsko doba na području Zrinske gore bogate kamenom. Petrinja se pominje u XII vijeku. Tada se nalazila nešto južnije nego danas, na području sela Jabukovac. Pošto su Turci spalili prvobitnu, na tom mjestu se razvila nova Petrinja koja je postala značajno vojno i trgovačko središte u okviru Vojne krajine.
Novu lokaciju Petrinja dobija 1592. godine izgradnjom turskog utvrđenja na ušću Petrinjčice u Kupu. Utvrđenje je trebalo da posluži Turcima u osvajanju Siska, Turopolja i Zagreba. Tokom vremena u Petrinju se doseljava sve više zanatlija i trgovaca i tada počinje brži privredni razvitak grada. Petrinja je u sastavu Napoleonove Ilirije od 1809. do 1813. godine kada grad postaje značajno trgovačko i saobraćajno središte, a na vojnom poligonu francuska vojska sadi velelepne lipe koje i danas svjedoče o tom istorijskom trenutku.
Petrinja je u sastavu Habsburške monarhije, a nagodbom 1867. godine, ulazi u sastav Kraljevine Ugarske, a ukidanjem Vojne krajine ulazi u sastav autonomne oblasti Hrvatska i Slavonija, koja je sve do raspada monarhije bila provincija sa teritorijalnom autonomijom (nije predstavljala isključivo Hrvatski nacionalni entitet!) u sastavu Kraljevine Ugarske sa sopstvenim Saborom u Zagrebu, koji je donosio određene samostalne odluke i uredbe o autonomnom životu, ali je vrhovna reč pripadala Ugarskoj skupštini u Pešti. Po raspadu Habsburške Monarhije, Petrinja je ušla u sastav (Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca), Kraljevina Jugoslavija, Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija), od raspada Jugoslavije i osnivanja Republike Srpske Krajine 1991. godine. Petrinja je bila u sastavu Republike Srpske Krajine do avgusta 1995. godine. Tokom agresije na RSK avgusta 1995. godine hrvatska vojska zauzela je Petrinju proteravajuči većinsko srpsko stanovništvo u gradu i okolini. Nakon toga je ušla u sastav Sisačko - moslovačke županije i Republike Hrvatske.
Ustaški zločini u Drugom svetskom ratu
U Petrinjskom srezu samo u Banskom Grabovcu krajem jula 1941. godine ubijeno je oko 2.000 hiljade Srba iz istog mesta i oko 2.000 Srba iz drugih krajeva. U isto vreme u Marin-Brijegu ubijeno je oko 2.000 Srba. Na Petrinjskom pravoslavnom groblju, na sam dan Božića, 7. januara 1942. godine streljano je 45 Srba iz sela Joševice i Dejanovića, među kojima su bile i dve žene, izvedene na streljanje iz bolnice. Ustaše su ih sve zajedno povezali i terali kroz grad na streljanje, pri čemu su "morali stalno da pevaju". U samom gradu Petrinji od 1.000 i više Srba ostali su i preživeli rat samo četvorica jer su im žene bile Hrvatice, a svaki od njih bio je star preko 60 godina.
U Petrinjskom srezu iz sela Male Graduse pokrenuto je 36, a iz sela Blinjski Kut 80 porodica. Na njihova imanja naseljeni su Hrvati iz Zagorja
Po popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Petrinja je imala 35.565 stanovnika, raspoređenih u 57 naseljenih mesta

 petrinja pop  petrinja1911i petrinja1
 nekad  sad