Lika - Srb
- Detalji
- Datum kreiranja: 02 Mart 2015
Indeks članaka
Srb
Srb je manji grad u Opštini Gračac, geografska oblast jugoistočna Lika, administrativna oblast Zadarska županija, Republika Hrvatska
Nalazi se u dolini gdje izvire rijeka Una na putu koji spaja Donji Lapac i Knin, i istočno je od Gračaca. Danas u Srbu živi 334 stanovnika (po popisu iz 2001). Većinsko stanovništvo su Srbi (61,5 %), a potom sljede Hrvati (38,5%), koji su naseljeni poslije operacije „Oluja“. Po popisu iz 1991. godine, predratni Srb je imao 5.254 stanovnika sljedećeg nacionalnog sastava:
Srbi - 5.246 (99,99%)
ostali - 8 (0,01%)
Srb je prije rata bio u sastavu opštine Donji Lapac, a sada pripada Opštini Gračac.
Na dan 27. jula 1941, u toku drugog svijetskog rata, u Srbu je došlo do prvog oružanog sukoba novoformiranog Partizanskog odreda i Ustaša - vojske Nezavisne Države Hrvatske, koja je bila saradnik okupatorskoh sila. Ovaj datum se posle rata u Socijalističkoj Republici Hrvatskoj slavio kao Dan ustanka naroda Hrvatske.
Istorijski - Srb, grad u Lici se spominje još u 14. vijeku, ovom prilikom dajemo neke detalje u vezi Srba (Tekst iz naučnog rada 1962. godine).
Srpska župa nalazila se istočno od Otuče (ili Hotuče), sjeverno od Odorja, zapadno od Unca i južno od Lapca oko potoka Sredice i Srebrnice (Dabašnice), Unskog vrela i gornje Une.
Njoj su spadali i područja današnjih Osredaka, Kaldrme, Kupirova sa južne, Brotinje sa sjeverne i Dabašnice sa zapadne strane. To je od prilike zemljište današnje Srpske opštine (Srb je tada, 1962. bio opština).
O toj župi ima malo isprava, a i što ih ima, uglavnom su opšteg značaja.
Iz one iz 1345. vidi se da je tom području središte bio grad Srb koji je pripadao kralju (castra nostra regalia, videlicet Tininium... castrum Szereb... castrum Unach vocata cum corum supatibus et pertinensiis). Kako se razabira, tu se izričito napominje župa oko grada Srba. Kralj je prema tome sam namještao svoje činovnike za župane Srpske. U njoj je kako se vidi postojalo stanovništvo s jedne strane kmetsko, s druge posjedničko. Ono drugo činili su plemići što su sačinjavali pleme Srpsko.
Iz spomenute isprave se vidi da je tu postojao tzv. rotni sto, ali se ne vidi koliko je sudija njega sačinjavalo. S obzirom da je u isto vrijeme u susednoj Krbavi rotni sto sačinjavalo tri sudije, pretpostavljamo da je i ovdje isti slučaj.
Srb grad je bio sazidan na visoku brdu iznad potoka Sredice, gdje mu se ostaci u osnovi i danas vide.
|
|
 |
