Srbi u Federaciji BiH - Kupres
- Detalji
- Datum kreiranja: 18 Mart 2015
Indeks članaka
Kupres
Kupres je gradić i središte opštine Kupres u jugozapadnoj Bosni, a granicom sa opštinom Prozor i pogranična opština prema Hercegovini, smešten na krajnjem sjeveru Kantona 10, Federacija Bosne i Hercegovine, BiH.
Samo mjesto je poznato u prošlosti po mnogim velikim bitkama i sukobima zbog svog geostrateškog položaja (Kupreška visoravan) i kao mjesto prvih sukoba koji su označili početak građanskog rata u BiH, a danas po zimskim sportskim sadržajima, pa predstavlja jednu od posećenijih turističkih destinacija u Bosni i Hercegovini.
Današnja opština Kupres zahvata površinu od 651 km² (88% površine predratne opštine), dok 89 km² pripadaju opštini Kupres u Republici Srpskoj.
Po poslednjem službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Kupres je imala 9.618 stanovnika, raspoređenih u 36 naseljenih mesta. Posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma, najveći dio opštine Kupres ušao je u sastav Federacije BiH. U sastav Republike Srpske ušlo je naseljeno mjesto Novo Selo i delovi naseljenih mjesta Mrđanovci i Šemenovci. Od ovog područja formirana je opština Kupres (Republika Srpska).
Kupreški kraj obuhvaća osim Kupreškog polja još dvije znatno manje kraške visoravni: Vukovsko polje i Ravno. Nalaze se na oko 1135 m nad morem i imaju po oko 20 km². Vukovsko polje dele od Kupreškog polja Lupoglav, Crni vrh i Osoje, a od Ravnog Ravašnica (1565 m). Između Vukovskog polja i Ramske kotline izdiže se visoka Raduša s oštrim šiljkom Idovcem (1956 m), koju opet sa Stožerom povezuje Siver (1562 m). Ravanjsko polje od Duvanjskog deli vodom oskudna planina Pakline (1503 m) i Ljubuša (1797 m). Između Kupreškog i Glamočkog polja leži jednako tako bezvodna visoravan Hrbine, ispresecana s više gorskih lanaca.
Kupreško polje je velika kraška visoravan smeštena istočno od Livanjskog i Glamočkog polja, a sjeverno od Duvanjskog polja. Pruža se od sjeverozapada prema jugoistoku, dugačko je 24 km, široko 10 km i površine 93 km².
Kupreška visoravan sa svih strana je okružena planinama. To su na sjeveroistoku Mosor (1371 m), Stražbenica (Vučkovac 1504 m), Velika Plazenica (Demirovac 1766 m), Mala Vrata, Mala Plazenica (1556 m), pa sedlo Kupreška ili Velika Vrata (1384 m) i planina Stožer (1758 m); na jugoistoku Lupoglava (1448 m), Crni Vrh (1506 m), Osoje (1439 m), Javorni Vrh (1468 m); na jugu i jugozapadu Batoglav (1272 m), Kozja Glava (1482 m), Malovan (1828 m), Jaram (1662 m) i Kurljaj (1593 m); na zapadu i sjeverozapadu Krvajac (1662 m) i Mali Vitorog (1748 m). Sve su uglavnom pokrivene šumom i livadama, koje daju izvrsnu stočnu hranu. Severoistoče planine su razvodno, pa im s jedne strane vode teku u Jadransko, a s druge strane u Crno more.
Najveće jezero u Kupreškoj opštini je Kukavičko jezero kod sela Kukavice. To je glacijalno jezero površine 3750 metara kvadratnih, bogato je raznim ribama i rakom. Uz dva manja glacijalna jezera, Turjača površine 2500 m² i Rastičevo površine 1900 m², u kupreškom kraju je preko 20 vrtača glinenog podnožja, u kojima se voda zadržava čineći jezerca sa 100-200 m. Neka od njih imaju svoje izvore.
|
|
 |
