Lazar Mamula
(Gomirje, 22. maj 1795 — Beč, 12. januar 1878)
Austrougarski general i namesnik Dalmacije.Lazar Mamula je Srbin iz Gorskog Kotara, današnja Republika Hrvatska. Rođen 1795. godine u Gomirju, mestu u kojem se nalazi poznati srpski manastir Gomirje.
Završio je inženjerijsku vojnu akademiju, a od 1815. do 1831. godine napredovao je u austrougarskoj vojnoj službi od kadeta do čina kapetana. Do 1839. godine postigao je značajan uspeh u postavljanju utvrđenja na ostrvima Visu i Hvaru i u delovima Tirola. Čin majora dobio je 1841. godine, a pukovnika 1848. godine kada je postavljen i za šefa glavnog štaba u Hrvatskoj. Istakao se u borbama tokom mađarske revolucije 1848. i 1849. godine. Tako je sprečio prodor Mađara u Slavoniju i Srem 1849. napredovavši od Osijeka do Petrovaradina. Odbio je napade na Sremsku Kamenicu i Sremske Karlovce. Zbog tih zasluga austrijski car mu je dodelio viteški red Marije Terezije i naslov barona. Lazar fon Mamula, kako mu je od tada glasilo plemićko ime, čin general-majora je dobio 1850, pet godina kasnije postao je podmaršal, a 1865. artiljerijski general. Bio je venčani kum crnogorskog kneza Danila.
Bio je namesnik Kraljevine Dalmacije od 1859. do 1865. godine.
Sredinom 19. veka podigao je utvrđenje na ostrvu Lastavica na ulazu u bokokotorski zaliv. Po njemu je ovo ostrvo dobilo ime Mamula.
Osnovao je 1858. godine fondaciju Dalmatinski invalidi. Njegov potomak je admiral flote Branko Mamula.
Vikipedija
VENČANI POKLON KNjAZU
Ostrvce Lastavica udaljeno je od Herceg Novog 3,4 nautičke milje. Kružnog je oblika, sa prečnikom oko 200 metara. Na njemu je tvrđava Mamula - najbolje očuvana fortifikacija iz austrougarskog doba na Jadranu. Baron Mamula je bio venčani kum crnogorskom knjazu Danilu Petroviću i njegovoj ženi Darinki. Sredinom XIX veka, austrijski general i namesnik Dalmacije, baron Lazar Mamula, podigao je utvrđenje, nakon čega su i ostrvo i tvrđava dobili naziv Mamula. Za vreme Drugog svetskog rata Mamula je bio kazamat u kome su italijanski okupatori zatvarali rodoljube. Tvrđava Mamula danas ima status kulturnog dobra.
