Područje opštine Čelinac ima desetak ilirskih gradina, a jedna od najpoznatijih nalazi se na desetom kilometru od Banje Luke, neposredno iznad rijeke Vrbanje u blizini željezničkog mosta. Danas se vide ostaci zidina ovog razrušenog grada koji se zvao Zmajevac i koji je bio veoma jako utvrđenje te, kao takav, centralni vojni objekat u ovom regionu.
U Branešcima prema Vršanima i Šarincima postoji poznata gradina uz koju je vjerovatno, postojala rimska topionica rudače iz Čečave. Takođe, u Babićima postoji gradina koja se i danas naziva Sač. Neposredno uz ovu gradinu ima izvor pored koga su, najvjerovatnije, bile nastambe. U blizini rijeke Šnjegotine koja se ulijeva u Ukrinu nalazi se gradina. Pretpostavlja se da je tu mogao biti lociran srednjovjekovni grad Glaž.
Postoje i druge brojne gradine na čelinačkom regionu. Na području Lipovca, Popovca i Mehovaca bio je i nestao grad Tetunio.
U srednjem vijeku iz manastira Stuplje i Liplje širio se jak religijski, kulturni i obrazovni uticaj. Upravo iz tog perioda postoje i prvi pisani tragovi o postojanju Čelinca, koji se tada zvao Pčelinac, vjerovatno zbog pitome doline u kojoj su se ljudi bavili pčelarstvom.
Čelinac se kao naselje razvio u doba turske vladavine krajem 16. vijeka i to upravo onda kada je Banja Luka postala sjedište pašaluka. Prvo naselje turskog tipa bilo je na blagoj uzvisini iznad današnje željezničke stanice. Veće hrišćansko naselje u to doba bilo je na lokaciji današnje fabrike Čajavec pa dalje prema Jungama. Kasnije se razvilo još jedno naselje u Radovcima gđe su turci napravili barutanu i kovačnicu oružja. Barut se tada pravio samo u Čelincu i Fojnici.
Današnje naselje se počelo intenzivnije naseljavati dolaskom Austro-Ugarske.Čelinačka industrija vuče korijene upravo od barutane koja je, kako svjedoče stari zapisi, u 18. i 19. vijeku proizvodila najglasovitiji barut u Bosni. Barut se u Čelincu proizvodio skoro 200 godina, sve do 1810. godine kada je Omer-paša Latas zatvorio barutanu o čemu u svom izveštaju svjedoči austrijski konzul u Travniku. Dolaskom Austro-Ugarske vlasti osnovna grana industrije postala je prerada drveta. Ovo razdoblje upamćeno je i po bezobzirnoj sječi šume, a za tu svrhu izgrađeno je dosta puteva, željeznička pruga kao i pilane na nekoliko lokaliteta. Značaj prerade drveta, kao grane industrije, u opštini Čelinac zadržao se i do danas.Nakon pada Austro-Ugarske i nova vlast je zadržala preradu drveta kao osnovnu granu industrije.
Austro-Ugarska je 1900. osnovala i prvu školu u Jošavci. Godine 1923. otvorena je pošta. U Čelincu su otvoreni i opština, žandarmerijska stanica, sokolski dom i pravoslavna crkva, a za to vrijeme vezani su i počeci organizovanog kulturnog života.
Drugi svjetski rat donio je i Čelincu stradanja kao i drugim krajevima gđe je živio srpski živalj. Poslije oslobođenja, nastao je mukotrpni period obnove. Izgradnja pruge Banja Luka-Doboj 1953. godine bila je od neprocjenjivog značaja. Tada počinje industrijalizacija i formiranje urbanog naselja.
Skupština SR Bosne i Hercegovine proglasila je Čelinac za gradsko naselje 10. Aprila 1973. godine. U građanskom ratu (1991-1995) je poginuo 212 borac a 9 ih se vodi kao nestali.Poslijeratni period obilježen je čestim smjenama vlasti i teškoćama u tranziciji državnog kapitala u privatni.
Korišćeni podaci iz knjige „Čelinac kroz vijekove“ akademika Rajka Kuzmanovića.
om u blizini Šarinaca i Mravice. Prema tragovima pisanih dokumenata Srpske pravoslavne crkve sagrađena je od drveta 1903. godine i osveštao ju je mitropolit banjalučko-bihaćki Evgenije 1904. godine. Danas ova crkva nije od drveta, sanirana je, a pošto nema sačuvanih fotografija ne zna se da li ima prvobitni izgled. Ipak, imajući u vidu da se po gradnji razlikuje od gradnje crkvi novijeg datuma može se pretpostaviti da su ruke neimara sačuvale stari originalni izgled ovog srpskog hrama.STARI GRAD ZMAJEVACPodručje opštine Čelinac ima desetak ilirskih gradina, a jedna od najpoznatijih – stari grad Zmajevac – nalazi se na desetom kilometru od Banje Luke, neposredno iznad rijeke Vrbanje u blizini željezničkog mosta. Danas se vide ostaci zidina ovog razrušenog grada koji je bio veoma jako utvrđenje i centralni vojni objekat u ovom regionu.
ŠUMSKI KOMPLEKS GOZNA
Šumski kompleks Gozna je oaza mira, tišine i svježine. Šuma u ovom komlpeksu pruža pravi ambijent za izletnike, rekreativce i sportiste. Šumsko gazdinstvo je u saradnji sa Šumarskim fakultetom iz Banja Luke utvrdilo elaborat s namjerom da se dio šumskog kompleksa u Gozni izdvoji u park i proglasi šumama sa posebnom namjerom.
Oaza mira i tišine – ISRC Mlinska Rijeka, NAJVEĆE REGIONALNO IZLETIŠTE
Izviđačko – sportsko rekreativni Centar Mlinska Rijeka nalazi se na 14. kilometru regionalnog puta Čelinac – Prnjavor a udaljen je od Banja Luke 28 kilometara. Pored odlične putne veze prednost ovog Centra pruža se i komunikacija željezničke pruge koja povezuje Banjaluku i Doboj sa pristaništem u ISRC Mlinska Rijeka. Povrsina Centra je 35 hektara (sa mogućnošcu proširenja). Kroz ovaj kompleks protiču rječica Mlinska Rijeka, Kobatov i Borin potok. Kompleks je stanište drveća lišćara i četinara a u najvećoj mjeri i crnogorične šume (bijeli i crni bor, smrča, duglazija). Poseban prirodni dar su izvorišta čiste izvorske vode , zvonkog cvrkuta ptica kao i velikog prostranstva stvorenog za odmor i rekreaciju. Posebna vrijednost ovog kompleksa je kulturno istorijski spomenik posvećen dr Mladenu Stojanoviću. Mlinska Rijeka je 1998. godine zvanično proglašena međunarodnim skautskim Centrom i do sada su održana 4. međunarodna tabora Izviđača. U Mlinskoj Rijeci tokom cijele godine, a posebno u ljetnom periodu, odvijaju se razna sportska takmičenja tako da ISRC Mlinska Rijeka postaje i najveći centar mladih ne samo u regiji već i na cijelom prostoru BiH. U 2010. godini ISRC Mlinska Rijeka će biti ucrtana na evropskoj karti kamperskih stajališta za šta će se posebno zalagati francusko-njemačko društvo kampera. Prethodnih godina takođe ovo društvo je bila u saradnji sa agencijom Arda i GTZ društvom za tehnički razvoj iz Njemačke. Ova netaknuta oaza mira predstavlja veliku privlačnost za strane turiste. Posebnu atrakciju predstavljaju staništa raka u rječicama što govori da je riječ o nezagađenom komplesku.
ISRC Mlinska Rijeka posjeduje:
male i velike nadstrešnice,
terene za rukomet, fudbal i košarku (asfaltno betonski) i travnati fudbalski i odbojkaški teren,
mlinove potočare,
kvalitetno riješeno snabdijevanje strujom,
trim staze.
Sportske manifestacije u ISRC Mlinska Rijeka:
Četiri međunarodna tabora izviđača 1998. 2000. 2002. i 2004. godine,
Male školske olimpijade – opštinsko i regionalno takmičenje,
Opštinska liga malog fudbala,
Džipijada – OFF ROAD RALLY – prvenstvo BiH 2006.godina.
Jedan od najznačajnijih projekata je da kandidatura ISRC Mlinska Rijeka u projektu INTERREG-a III kao partnera sa opštinom Ćieti (Italija) u oblasti dobrosusjedske i prekojadranske saradnje sa ciljem očuvanja i zašite prirodnih blagodati kroz cjelovit sistem socijalnog planiranja, zašite urbanog područja kao i doprinos kvalitetu života, estetskih vrijednosti i opšteg blagostanja društva.
INDUSTRIJSKE PLANTAŽE U STAROJ DUBRAVI
Industrijske plantaže u Staroj Dubravi prostiru se na oko 3.500 hektara površine i predstavlja najveći kompleks crnogorične šume u Republici Srpskoj. Same Plantaže obuhvataju oko 2.500 hektara i to uglavnom brzorastućeg četinara (američki ariš i duglazija). Pored plantaža ovđe postoji i rasadnik četinarskog drveća koji je sadnim materijalom snabdijevao cijelu bivšu Jugoslaviju. Rasadnik se prostire na površini od 17 hektara. Plantaže u Staroj Dubravi imaju dobru putnu vezu sa Čelincom. Na samim Plantažama postoji restoran i objekat sa desetak ležajeva zatvorenog tipa.LOVIŠTA I LOVCINa području opštine Čelinac postoje dva lovišta: lovište „Čelinac“ površine 32.568 hektara, kojim gazduje lovačko udruženje “Fazan” i lovište „Rupska Rijeka“, površine 3.612 hektara, kojim gazduje Šumsko gazdinstvo. Nadmorska visina lovišta kreće se od 185 do 759 metara, tako da oba lovišta spadaju u tzv. brdski tip. U lovištima su zastupljeni srneća divljač, zec, medvjed, divlje svinje, fazani, jarebice. Lovišta raspolažu sa više lovačkih kuća, poluzatvorenim “čekama” i hranilištima.
RIJEKE I RIBOLOVCI
Teritorija opštine ispresijecana je tokovima rijeke Vrbanje, Jošavke, Ukrine, Turjanice, Švrakave i više planinskih potoka. Najznačajnije su sigurno Vrbanja i Ukrina, koje čine dragulje čelinačkog kraja, uz čije su obale nikla brojna kupališta i izletišta. Od riječnog ribljeg fonda zastupljeni su škobalj, mrena, potočna pastrmka, klen i plotica. Ribolovci na čelinačkoj opštini su organizovani u Udruženju sportskih ribolovaca „ČELINAC“ koje je osnovano 1971. godine. Povodom krsne slave opštine (Sabora svetog arhangela Gavrila) ribolovci organizuju „Otvoreni kup Čelinca u ribolovu“.
STARA LIPA U POPOVCU
Ova rana velelisna lipa jedinstvena je po veličini i starosti. Smatra se da je stara oko 500 godina. Nalazi se u zaseoku Krpići u Popovcu, petnaestak kilometara od Čelinca. Prečnik debla ove lipe je 2,6 metara, visina 15,5 metara, a širina krošnje 12 puta 12 metara. Po tim parametrima stara lipa u Popovcu je drugo drvo po debljini u Republici Srpskoj. Stručnjaci tvrde da je ovo najdugovječnija vrsta lipe koja može živjeti i do hiljadu godina.
HOTEL TURIST
Hotel “Turist” smješten je u Čelincu. Hotel je B kategorije i raspolaže sa smještajnim kapacitetima od 35 ležaja raspoređenih u 3 jednokrevetne sobe, 7 dvokrevetnih soba, 4 trokrevetne sobe i jednim apartmanom sa 6 ležaja. Osim smještaja raspolaže i sa restoranom kapaciteta 400 mjesta i salom za održavanje seminara i simpozijuma. Pored hotela nalazi se kompleks sportskih terena koji čine fudbalski i teniski teren kao i teren za rukomet i košarku. Osim hotela, Čelinac raspolaže i sa nekoliko restorana, Lovačkim domom i drugim ugostiteljskim objektima.
Zvanična prezentacija opštine Čelinac
 |
 |
 |
 |