Milan Karanović
23.4.1882. – 1955.
Životno djelo Milana Karanovića, etnologa s kraja devetnaestog i početka dvadesetog vijeka, predstavlja veliki doprinos istraživanju etnografskog blaga Bosne i Hercegovine, posebno njenih zapadnih dijelova.
U početku kao parohijski sveštenik, a potom kao etnolog-istraživač, Karanović je istražio izuzetno vrijednu kulturnu zaostavštinu velikog dijela krajiškog područja. Narodne pjesme, vezovi, narodni običaji samo su dio folklornog bogatstva prikupljenog u gotovo pedesetogodišnjem radu ovog vrijednog naučnog radnika.Rođen je 23. aprila 1882. godine u novogradskom selu Velika Rujiška.
Školovanje ga nakratko odvodi sa krajiških prostora; nakon osnovne škole odlazi u Sarajevo gđe završava Zanatlijsku školu, a potom i sarajevsku gimnaziju. Nakon svršenih šest razreda gimnazije upisuje i Bogosloviju u Reljevu, te 1909. godine dolazi za parohijskog sveštenika u krajiško selo Rujnicu. 1911. godine izabran je za počasnog člana Eparhijskog crkvenog suda u Banjaluci odakle je, 1913., premješten u Veliku Kladušu. U vrijeme Prvog svjetskog rata Karanović je, zbog pripadništva Kočićevoj grupi “Otadžbina“, jedno vrijeme bio zatvoren u banjalučkom Vojnom zatvoru. Po svršetku rata bacio je svešteničku odeždu i kao etnograf-kustos ostatak života proveo u Sarajevu. Milan Karanović je umro 1955. god.Karanovićev istraživački rad je izuzetno obiman; pored 300 raznih članaka, od kojih 164 pripada oblasti etnografije, napisao je i objavio dva đela većeg obima: “Pounje Bosanske Krajine“ i “Sanička župa“. Sarađivao je u mnogim listovima: “Srpska riječ“, “Narod“, “Srbobran“, “Novi život“, “Prosveta“, “Srpsko kolo“, “Politika“… Brojni članci, uključujući i đela većeg obima, izišli su u izdanjima Srpske akademije nauka.Karanovićevi naučni poduhvati nisu ostali nezapaženi; o njegovoj ličnosi i đelu napisane su brojne kritike i studije, a zapazio ga je i svesrdno podržao naš priznati naučni radnik Jovan Cvijić.
Njegovi etnografski radovi, uz etnografske radove sveštenika Petra Rađenovića, predstavljaju poseban doprinos poznavanju lokalne prošlosti. IZBOR IZ BIBLIOGRAFIJE• Proučavanje sela, Sarajevo, 1907.
• Sa Une, Sarajevo, 1907.
• O naučnom radu Jovana Cvijića, Sarajevo, 1925.
• Božić u srpskim narodnim pjesmama, Sarajevo, 1925.
• Pounje u Bosanskoj Krajini, 1925.
• O tipovima kuća u bosni, Sarajevo, 1927.
• Bosna i Hercegovina, istorijsko-etnografski pregled, 1928.
• O starinskoj narodnoj nošnji Bosanske Krajine, Sarajevo, 1932.
• Manastir Gomionica, beograd, 1934.
• Legenda o blagu cara Lazara, Beograd, 1935.
• Sveti Sava u folkloru Bosanske Krajine, 1936.
• Uskočko i sokolsko gnezdo na Uni, Beograd, 1936.
• Cvijićevi napori oko proučavanja Bosne, Sarajevo, 1937.
• Imljanska narodna nošnja, vez i bojenje
Tekst pripremila Milada Tišma, student srpskog jezika i književnosti