Divna Đoković
(Livno, 1915. – Beograd, 2005.)
Divna Đoković (rođena Radić) rođena je u Livnu 1915. godine, a detinjstvo je provela u Sarajevu, gde je učila muziku: klavir i pevanje. Nakon što je maturirala, postala je slušalac Glumačke škole Narodnog pozorišta u Beogradu, teatra na čijoj pozornici je zaigrala već 1935. godine, tumačeći Hedvigu u Ibzenovom komadu „Divlja patka“, kao alternacija proslavljene glumice Ljubinke Bobić.
Pozorišni kritičari su još tada hvalili prirodnost Divne Đoković, kao i njenu zrelu i lepu dikciju. Za mladu, dvadesetogodišnju glumicu, ovo je bio više nego sjajan debi: nastupala je ravnopravno sa najuglednijim članovima beogradskog Narodnog pozorišta: Marijom Tobarskom, Aleksandrom Zlatkovićem i Franom Novakovićem.
Nedugo potom, Divna Đoković osvojila je stipendiju kraljice Marije, što joj je omogućilo da svoje školovanje nastavi u Beču, na Državnoj muzičkoj akademiji i Akademiji pozorišne umetnosti. Iz Beča se vratila 1938. godine, i to sa dve diplome: diplomom operskog pevanja i diplomom Majstorske škole za dramsku umetnost. Na ispitnim predstavama bečke Akademije nastupila je kao Mikaela u operi „Karmen“ Žorža Bizea, kao Zibel u „Faustu“ Šarla Gunoa, i kao Marženka u „Prodanoj nevesti“ Bedžiha Smetane“. Kristalno čista intonacija, lepota soprana i glumačka sigurnost doneli su Divni Đoković i pobedu na Međunarodnom konkursu pevača u Beču, 1938. godine.
Po povratku sa studija u Beču, Divna Đoković angažovana je kao članica Opere Narodnog pozorišta u Beogradu. Ređaju se uloge u „Faustu“ (Zibel), „Figarovoj ženidbi“ (Kerubin), u Glukovom „Orfeju“ (Amor), u operi „Četiri grubijana“ Ermana Folf-Ferarija (Lučijeta) itd. Međutim, Divna Đoković je paralelno negovala i svoju dramsku karijeru, najpre prihvatajući ulogu Zine u komadu „Direktor Čampa“ Jože Kranjca (režija: Bojan Stupica), a zatim i tumačeći Koštanu u istoimenom pozorišnom komadu s pevanjem (1939). Upravo će Koštana biti njena životna uloga, koju će interpretirati gotovo tri decenije na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu. Upravo je ova rola Divni Đoković donela laskava priznanja kritike, ali i oduševljene aplauze mnogobrojnih gledalaca, postajući zaštitni znak njene umetničke karijere.
Nakon što je čitav niz godina uporedo uspešno nastupala u operskim i dramskim predstavama Narodnog pozorišta u Beogradu, Divna Đoković je napustila Operu i definitivno se opredelila za umetničko delovanje u Drami nacionalnog teatra. U svojoj bogatoj glumačkoj karijeri, koja je trajala pune tri i po decenije, ova velika glumica je ostvarila preko 50 uloga: od Šekspira do Molijera, Ibzena, Dostojevskog, Porto-Riša, Monterlana, Vajlda, Tolstoja… a posebno je uspešna bila u predstavama domaćih klasičnih i savremenih pisaca, među kojima je bio i njen suprug, Milan Đoković. Nastupala je u Sterijinim komedijama, kao Ančica u „Pokondirenoj tikvi“ i Jelica u „Laži i paralaži“, bila je Saveta u Trifkovićevoj „Izbiračici“ i Ljubica u „Đidu“ Janka Veselinovića, igrala je Zonu i Vasku u Sremčevoj „Zoni Zamfirovoj“, a pozorišna publika je pamti i po modernim interpretacijama Jelene u „Raskrsnici“ Milana Đokovića, i sestre Angelike u „Gospodi Glembajevima“ Miroslava Krleže. Odlikujući se lakoćom i slobodom transformacije glumačkog izraza, Divna Đoković je sa uspehom prevazilazila klasična fahovska svrstavanja, podjednako dobro tumačeći dramske i komične uloge. U ruskom repertoaru istakla se u dramatizacijama dela Dostojevskog (Nina Aleksandrovna u „Idiotu“, Praskovija Drozdov u „Zlim dusima“), i kao tumač Tolstojevih likova (Grofica u „Ani Karenjinoj“, Maše i gospođe Karenjin u „Živom lešu“). U francuskim i engleskim konverzacionim delima došla je do izražaja sjajna dikcija Divne Đoković, posebno prilikom izvođenja „Lepeze ledi Vindermir“ Oskara Vajlda, u kojoj je tumačila naslovnu ulogu, ili u Pižeovoj komediji „Srećni dani“, gde je igrala Fransinu.
Divna Đoković je u svojoj umetničkoj delatnosti posebnu pažnju poklonila recitovanju; u grupi sa glumicom Mirom Bobić i pijanistkinjom Olgom Popov izvodila je više od dvadeset poetsko-muzičkih recitala. Interpretirajući isključivo narodnu poeziju i poeziju domaćih pesnika, umetnice su održale više od hiljadu koncerata u zemlji i inostrastvu (SAD, Velika Britanija, Kanada, Austrija, Bugarska, Rumunija itd.). Sistematizujući svoje bogato iskustvo u ovom polju, Divna Đoković je objavila i priručnik „Osnovi recitovanja za amatere“.
Tokom svoje umetničke karijere, Divna Đoković je ostala upamćena i kao odličan interpretator naših narodnih pesama na programima Radio Beograda, a njen glas je ostao zabeležen u muzičkim arhivama ove medijske kuće.
Divna Đoković je svoj raskošni talenat i bogato umetničko iskustvo podelila i sa budućim umetnicima, mladim studentima umetničkih akademija: predavala je Postavku glasa i dikciju na Odseku glume Muzičke akademije u Beogradu, u Studiju Narodnog pozorišta, kao i na Akademiji za pozorišnu umetnosti i Akademiji umetnosti u Beogradu.
Operska diva i glumica Divna Đoković preminula je 2005. godine u Beogradu, u 90. godini života.
Fond „Milan Đoković“