Brčko Distrikt, službeno Brčko Distrikt Bosne i Hercegovine, jedinica je lokalne samouprave pod suverenitetom Bosne i Hercegovine, koja je formalno pod zajedničkom upravom Republike Srpske i Federacije BiH kao kondominijum, ali sa vlastitim institucijama. Administrativno sedište distrikta je grad Brčko.
Brčko Distrikt je zvanično uspostavljen 8. marta 2000. godine, godinu dana nakon konačne odluke međunarodne arbitraže za Brčko (oblast je bila predmet međuentitetskog spora nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma). Distrikt Brčko je proglašen na celoj teritoriji predratne opštine Brčko, od koje je po Dejtonskom sporazumu 48% pripalo Republici Srpskoj (uključujući i grad Brčko), a 52% Federaciji BiH.
Vlasti Republike Srpske nisu nikada zvanično prihvatile odluku međunarodne arbitraže od 5. marta 1999. godine, kojom joj je ovaj grad oduzet. Tom odlukom Republika Srpska je izgubila teritorijalni kontinuitet i fizički je presečena na zapadni i istočni deo skoro pet godina nakon Dejtona, što je uticalo na nezadovoljstvo u ovom entitetu. Vlada Republike Srpske i dalje smatra da je uspostavljanjem Brčko Distrikta narušena osnovna struktura Dejtona, kojim je Bosna i Hercegovina uređena kao država sa dva entiteta u teritorijalnom razmeru 49-51%. Zvaničan stav Republike Srpske formulisan od strane arbitra RS je i dalje na snazi.
Brčko
Brčko je grad na sjeveru Bosne i Hercegovine. Administrativno je sjedište Distrikta Brčko.
Brčko se kao naselje i tvrđava prvi put pominje 1526. tj. 1533. godine, a prema literaturnim izvorima, kao varoš, značajnije se razvija nakon 1548. godine kada je izgrađen put od Tuzle do Brčkog. Od 8. marta 2000. godine Brčko ima status distrikta Bosne i Hercegovine i danas je primjer uspješno razvijene lokalne zajednice.
Grad Brčko je smešten u Posavini, na desnoj obali rijeke Save, odnosno na ušću njene desne pritoke Brke, na 44°52″ sjeverne geografske širine i 18°49″ istočne geografske dužine, na 96 metara nadmorske visine. Istočno od grada prostire se plodna Semberija, a zapadno je Posavina, dok se petnaestak kilometara južno od grada dižu obronci planine Majevice. Grad je važan tranzitni centar i kroz njega prolazi najvažnija putna komunikacija koja povezuje zapadni s istočnim dijelom Republike Srpske te južni sa sjevernim dijelom Federacije BiH.
Pored veoma značajnih kopnenih komunikacija, Brčko ima i savremeno opremljenu luku na reci Savi, koja se uklapa u jedinstveni plovni put od Crnog do Severnog i Baltičkog mora. Brčko, grad sa oko 50.000 stanovnika, ima značajne industrijske kapacitete. Srednja godišnja temperatura iznosi 11,2 °C, a klima je umereno-kontinentalna sa 760 mm³ padavina godišnje. U poslednjem ratu grad je dosta stradao, naročito njegovo uže jezgro koje čini jedinstvenu arhitektonsku celinu, građenu u mavarsko-vizantijskom stilu. U samom gradu većinu stanovništva danas čine Srbi, a u velikom broju su i Bošnjaci.
nekad |
sad |