Manastir Rmanj
u Martin Brodu, posvećen sv. Nikolaju Mirlikijskom, podignut je 1443.godine. Pripisuje se kao zadužbina Katarine Branković – kćeri Đurđa Brankovića i supruzi Urliha II Celjskog.
U starijim dokumentima manastir Rmanj se naziva: Hrmanj, Ajerman, Chermlja, Szermil, Hermanya, Herman. Početkom XVII stoljeća man. Rmanj postaje duhovni i administrativni centar, a ujedno postaje i sjedište dabrobosanskih mitroplita, za punih 110 godina.
Najznačajniji od ovih mitropolita bio je, nesumnjivo, Mitropolit Teodor, koji je ponio i titulu egzarha cijele Dalmacije i koji je 1615. god. iz Rmnja osnovao prvu srpsku bogoslovsku školu – bogosloviju u manastiru Krki.
U man. Rmnju je radila i ikonopisna škola, a u njemu su prepisivane sveštene i bogoslužbene knjige.
U više navrata Turci su manastir rušili i palili, a monasi, koji nisu mučenički stradali, izbjegli su u Austro-ugarsku i tamo osnovali manastir Lepavinu i obnovili manastir Marču.
Prvi put manstir je srušen 1563. god. od Turaka, a obnavljan je 1608 i 1632/33. godine.
Po drugi put Turci ruše ovaj manastir 1638. godine, a 1661. godine Turci pale manastir. Turci su opet zapalili manastir 1785. godine, poslije čega je ostao pust sve do 1863. god. kada je opet obnovljen. 1876. god.
Turci opet pale i ruše manastir, no on biva obnovljen 1883. godine trudom i zalaganjem Gavre Vučkovića, trgovca iz Bos. Petrovca.
Za vrijeme bosansko-hercegovačkog ustanka bio je sjedište vlade vojske Goluba Babića.
U istom manastiru održana je i Prva Srpska skupština pod predsjedavanjem Goluba Babića, o čemu ima opisano u knjizi Ilirska pisma od Artura Evansa.
Na Veliki Četvrtak, 1944. godine, manastir su bombardovali Nijemci i porušili ga do temelja. Tom prilikom uništene su dragocjene freske kojima je manastir Rmanj bio oslikan.
Punih 30 godina manastir je bio u ruševinama i sknavile su ga tzv. «narodne vlasti».
Obnavljanje manastira započeto je 1974. godine, za vrijeme Episkopa dalmatinskog Stefana (Boce), a nastavljeno za vrijeme Episkopa dalmatinskog Nikolaja (Mrđe) i Episkopa Hrizostoma (Jevića), bihaćko-petrovačkog.
Nakon višedecenijskog zapuštenja osvećeni su temelji za novi manastirski konak 1993. god., a zamonašen je i prvi sabrat manastira Rmnja, 1994. godine.
U zadnjem ratu, manastir je oskrnavljen i devastriran od strane vojske R. Hrvatske, a povratkom prognanih monaha 1998. godine započinje nova obnova manstira Rmnja koja još uvijek traje.
Pored manastirske crkve, 2003. god. nastavljeno je sa započetom gradnjom konaka, koja još uvijek traje. Kao metosi – imanja manastira Rmnja u turskim fermanima pominju se sela Kolonić (Kolunić) i Hmoljnica (Smoljana), oba kod Bos. Petrovca.
Mnogobrojni eksponati manastira Rmnja danas se nalaze po riznicama manastira i muzeja R. Hrvatske, dok se manji dio nalazi u Srbiji.
Najveći dio manastirskih eksponata uništen je za svagda od Turaka, ustaša i komunista. Bratstvo manastira Rmanj danas broji tri sveštenomonaha: iguman Serafim (Kužić), nastojatelj manastira; iguman Sofronije (Nikić) i protosinđel Sergije (Karanović).
Pri manastiru danas postoji krojačka radionica za svešteničke odežde «Sveti Vasilije Ostroški», koju vodi protosinđel Sergije (Karanović), a bratija se pored toga bavi još i pčelarstvom.
Izvor:Eparhija bihaćko-petrovačka.
„Bosanska vila “ 1889.God.