Manastir Tvrdoš
Manastir Tvrdoš je posvećen Uspenju Presvete Bogorodice i podignut je na stijenama mjesta Tvrdoša, kraj desne obale rijeke Trebišnjice, na 4 kilometra zapadno od Trebinja.Govoreći o Tvrdošu u inače sasvim kratkim osvrtima, naši istoričari smatrali su za dovoljno da kažu da je to manastir „iz srednjeg vijeka“ i da je poznat kao Trebinjski manastir. Međutim, po narodnom predanju koje je, istina, relativno kasno zapisano, Tvrdoški manastir je osnovao Sv. car Konstantin i majka mu Jelena, a zatim je, pošto bješe srušen i zapustio, postao zadužbina kralja srpskog Milutina, krajem XIII ili početkom XIV vijeka. Temeljnu obnovu 1509. godine izvršio je mitropolit Trebinjski Visarion I.
Od tada trobrodne crkve sa kubetom sačuvani su do danas temelji, šest kamenih stubova, presto na gornjem mjestu i dijelovi zidova sa ostacima fresaka.
Manastir je dva vijeka, ako ne i više, bio sjedište Humsko-Hercegovačke, tada zvane Trebinjske mitropolije. U tursko-mletačkom ratu Venecijanci su 1694. godine digli crkvu i cio manastir lagumom baruta u vazduh, što je opisao Hercegovac Vladimir Ćorović, zaslužan, pored ostalog, i za opis istorije skoro svih hercegovačkih manastira.
Crkvu je tek 1928. godine obnovio novi zadužbinar Nikola Runjevac, bogati Trebinjac iz Amerike. Tada je opravljen manji, stari konak i podignut novi i veći konak. Veliki preporod i intenzivnu obnovu manastir doživljava od 1955. godine i ta obnova traje do danas.
Ostaci drugih manastirskih građevina: konaka, kelija, trpezarije, podruma i okolnog grada i kule, stoje i danas kao svjedoci slavne i krstonosne, ali vječno žive istorije ove Tvrđe Pravoslavlja u Starosrpskoj zemlji Travuniji i Zahumlju = Humskoj Zemlji Hercegovini i Primorju, gdje su apostolovali Sveti Apostoli, Sveta Ravnoapostolna Braća Kirilo i Metodije, i za njima Svetitelji Božji: Sava Prvi i Drugi, Ilarije, Sveti Danilo II, Visarion I i II, Sveti Vasilije Tvrdoški i Ostroški, i u prvoj četvrti 20 vijeka Sveti Petar (Zimonjić), novi srpski Sveštenomučenik Jadovinski i Jasenovački.
Po razrušenju manastira Tvrdoša krajem XVII vijeka, mnoge duhovne i kulturne visokovrijedne svetinje i dragocjenosti iz Tvrdoša prenesene su u Manastir Savinu. Svoj život ovaj manastir je nastavio ne samo u Savini, nego još više u nedalekom metohu – manastiru Dužima. U Tvrdoš je donijeta iz manastira Duži oktobra 1992. sveta ruka nepoznatog Svetitelja, najvjerovatnije Sv. Kraljice Jelene, Milutinove i Dragutinove majke (kao što je ista bila u manastiru, prema zapisu na Šestodnevniku manastiraTrebinja koji je sada u Savini).
Danas je manastir Tvrdoš opet sjedište Humskog = Zahumsko-Hercegovačkog i Primorskog Episkopa, sa igumanom jeromonahom Savom (Mirićem) i monaškim bratstvom, koje se stara, uz pomoć Božiju i dobrih ljudi, da Svetinju Tvrdoške Bogorodice još više obnovi.